Obesitas & overgewicht: kans op overeten verkleinen

Het is weer tijd voor een artikel met betrekking tot overgewicht :-). De laatste tijd ben ik extreem veel bezig op wetenschappelijk gebied als het gaat om overgewicht en zwaar overgewicht (obesitas). Het lijkt een onbegonnen strijd in de wereld, maar eigenlijk is het wel degelijk te bestrijden. Alleen het vereist meer dan alleen voedzaam eten en wat beweging.

Beweegarmoede?

Beweegarmoede is niet zozeer het probleem voor overgewicht. Het draagt een klein deel bij, bij het doel om lichaamsgewicht te laten zakken. Veel mensen met overgewicht denken er met sporten er al te zijn. Vaak zie je hen dan echt intensief sporten en vervolgens vallen ze nauwelijks af. 
Ook heb je typen die veel gaan sporten en het meer logisch vinden als je de niet-voedzame voedingsmiddelen meer laat staan. Denk aan dat je geraffineerde suikers wat vermindert en een hoge vetinname verlaagd. 
Even resumé, want beweging is voor jouw gezondheid. De trainingsadaptatie (aanpassing van het lichaam) zorgt voor minder pijntjes rondom gewrichten, omdat de spieren sterker worden. Natuurlijk is de juiste begeleiding belangrijk bij morbide obesitas (extreem overgewicht – denk aan 160 kg +). Waarom? Vaak willen sportieve trainers of sporters meteen aan de slag en kiezen voor oefeningen die gewoonweg te zwaar zijn. Denk aan “ik wil dat je gaat squaten, want dat is goed voor je”-ideeën. 
Een aantal misvattingen in een training naar mijn mening:

[list type=”check”]

• Volume van de training te hoog (perse 3 setjes willen doen of een uur trainen)
• Intensiteit in combinatie met volume te hoog (lichaamsgewicht is hoog en dat verhoogt de intensiteit van een oefening!)
• Te exotische/gevorderde oefeningen (denk aan weightlifting of crossfit)

[/list]

Nu wordt er teveel vanuit het perspectief van de trainer gekeken, waardoor een schema erg “fitness”-achtig in elkaar is gezet. Denk aan aparte kleine spiergroepen, zoals bicep curl, tricep overhead extension. Uiteraard zal diegene zijn lichaam voelen verbeteren en sterker worden, maar wat is nu het eerste waar een persoon met veel overgewicht aan denkt? Dat is kunnen meedraaien met de meest simpele dingen als het gaat om beweging:

[list type=”check”]

• Veters kunnen strikken
• Makkelijk van de bank kunnen opstaan
• Vermindering pijn in gewrichten
• Stukje kunnen wandelen (pijnloos)
• Even de trap op kunnen
• Enzovoort

[/list]

Of te wel: je moet je training gaan indelen, zodat je deze mensen kunt helpen met de alledaagse (beweeg)problemen. Zeg nu eerlijk: jij voelt je als trainer of fanatieke sporter toch ook fijn als je even snel de trap op kunt? Stel je voor dat je tree voor tree moet lopen. Dat kost je dagelijks veel meer tijd en het liefst wordt dit dan vermeden (soms schaamte). Uiteindelijk durven ze nauwelijks meer iets, waardoor ze continu gaan zitten en zitten…

Wat doet meer beweging voor iemand?

Het is niet alleen dat diegene kilocalorieën verbrandt, maar ook dat diegene onbewust veel meer gaat bewegen. Veel sportieve mensen zijn vaak wat meer beweeglijk, waardoor ze de hele dag over het algemeen meer verbranden. Een fiets pakken of even een stuk wandelen naar de supermarkt draagt allemaal bij, bij de doelstelling van deze personen met obesitas. 
Zelf praat ik zelden over kilocalorieën die worden verbrand, omdat dit een cliënt niets zegt. Wel leg ik het verschil uit tussen krachttraining en cardio training.

Wereld vol (eet)verleidingen

Tegenwoordig hoor je vreemde conclusies getrokken worden als het gaat om “gezond” eten/drinken. Iedereen wil een steentje bijdragen aan het probleem dat “overgewicht” heet. Echter wat men vergeet is, dat hierdoor de consument (of de persoon met overgewicht die graag wil afslanken) in de war raakt. De één zegt dit en de andere zegt dat. Wat is nu waar? Hier is maar één simpel antwoord op:

[quote align=”center” color=”#999999″]Afvallen/aankomen = energie-inname – energiegebruik[/quote]

Helaas hoor je dan ook weer partijen die de energiebalans onderuit proberen te halen, terwijl hiervoor geen bewijs is. Denk aan artikelen die maar de helft van de informatie geven. Een voorbeeld:

[quote align=”center” color=”#999999″]Vrouw rent marathons en weegt 125 kilogram. Ze valt de eerste 10 kilogram af en ze eet goed. Echter valt ze niet meer af. Dus het is niet simpel de energiebalans[/quote]

Dit soort opmerkingen hoor je vaak in de media en mensen geloven hierin. Waarom eigenlijk? Bij mij worden er duizenden vragen in mijn hoofd afgespeeld, omdat wij helemaal geen idee hebben van haar voeding. Hoe kan dan de energiebalans niet werken als wij maar 50% weten? Wij weten namelijk dat een marathon heel lang duurt en dus veel verbrandt (echter niet de frequentie van de marathons).

Met voeding is het vooral mis, want er zijn gewoon teveel verleidingen. Elke dag waar je komt zie je wel een bakker, supermarkt of andere winkels/gebieden waar je eten & drinken kunt aanschaffen. Lekker makkelijk alles in een pakje, zodat je zo min mogelijk tijd kwijt bent aan het bereiden. Heerlijk toch, of niet? Een pakje maakt mij niet uit, zolang je jezelf beheerst.
Nog een voorbeeld dat je zelf fanatiek aan de slag wil gaan met een aangepast voedingspatroon, maar je familie en vrienden “alles” kunnen eten en niet eens een gram aankomen. Continu krijg je een opmerking: “Ach deze ene keer maakt het toch niet uit?” of “Doe niet zo ongezellig joh!”. Hoe vaak eten wel niet wordt gekoppeld aan gezelligheid (“koekje bij de koffie”). 
Je raadt wel waar ik naartoe wil met deze twee bovenstaande voorbeelden, namelijk: omgeving. Hoe vaak zie je wel niet een obesogene omgeving bij een persoon die graag aan zijn gewicht wil werken? Een familielid dat ook veel overgewicht heeft en weinig nut van voedzaam eten/drinken inziet. Of misschien zelf heel veel niet-voedzame voedingsmiddelen in de kast hebben liggen. 
Even een opsomming wat belangrijk is om in de gaten te houden:

[list type=”check”]

• Omgeving (familie, werk, vrienden)
• Eetpatroon
• Beweegpatroon
• Positief denken

[/list]

Al deze aspecten zijn van invloed op de kans om te gaan overeten of niet (beweegpatroon helpt bij zelfbeeld – zelfvertrouwen – positiviteit). Wanneer iemand negatieve emoties laat leiden, dan zal diegene gauw geneigd zijn om een oud eetpatroon op te pakken (lekker simpel en automatisme). Dat betekent in veel gevallen: meer kcal dan dat zij nodig hebben. Zie als voorbeeld: “Ach, nu heb ik toch al een paar stukken gehad en voel me rot. Dan kan de rest ook wel op!”. Wat resulteert in spijt.

Daarnaast weet je van het bovenstaand verhaal dat de omgeving “onbewust” veel invloed op jouw eetpatroon heeft. De supermarkt zit vol met simpele en lekkere verleidingen. Naar de supermarkt gaan wanneer je trek hebt is bijvoorbeeld ook onverstandig. Je neemt altijd iets lekkers mee.
In mijn eigen afslankcursus (Body2Reset) merk ik dat optimisten minder problemen hebben bij hun doelstelling. Ze zijn continu positief naar zichzelf en bij een slechte week: “Ach, volgende week gaat het weer goed komen!!”. Daartegenover heb je pessimisten die bij elke weg een aantal beren ziet. Hierdoor ben je continu in strijd met jezelf, waardoor je soms teveel afwijkt van een doel. Je hebt immers andere dingen aan je hoofd. Dit wil niet zeggen dat de pessimisten niet graag hun lichaamsgewicht willen laten dalen! Heel graag zelfs! Wat ik merk is dat ze soms andere prioriteiten stellen en dat is geen enkel probleem. Alleen je moet accepteren dat je dan niet 100% uit jouw doel kan halen en dat je gewoon langzamer afvalt of niet. Dat ligt per situatie anders.

Energiebalans blijft leidend

Hier heb ik een simpele zwart-wit verdeling voor:

Voeding = voor afvallen/aankomen
Sporten = voor de gezondheid

Beiden hebben invloed op elkaar en er wordt aangeraden om beiden meer “gezonder” te maken. Meer bewegen (voor de gezondheid) en minder eten als je gewicht wil kwijtraken. Zorg dat je alles opbouwt vanuit het perspectief van de persoon. Of te wel: zo persoonlijk mogelijk maken.
Vergeet daarbij de psychologische factoren niet dat positief denken en de omgeving een hele grote rol spelen bij overgewichtbestrijding.