Obesitas & stigmatisering: een vooroordeel heeft veel gevolgen

Vandaag werden wij geattendeerd op een radio-interview over social media en overgewicht. In dit fragment hadden zij het over negatieve sociale uitingen vanuit de omgeving:

• https://www.bnnvara.nl/artikelen/wat-krijgen-mensen-met-overgewicht-naar-hun-hoofd?fbclid=IwAR1Ws35m77Azgsu3H9HJbKNyio5USkM5QO7g8XT6q9p7WE0K7alRrNidVD4

Hierin geven de geïnterviewden aan dat zij scheldwoorden naar hun hoofd krijgen op social media, vanwege hun lichaamsbeeld. Elk mens dat stoeit met zijn of haar gewicht is het doel van andere mensen. Een vooroordeel is zo gemaakt richting mensen met veel overgewicht. Ze worden bijvoorbeeld gezien als [1, 6]: lui, niet aantrekkelijk, ongezond, niet gelukkig, minder intelligent, slordig, incompetent en hun wilskracht is zwak. Het is ernstig dat de medemens zo over je denkt, zonder maar één keer gevraagd te hebben wie jij nu echt bent. Is het zo dat deze opmerkingen helpen met het bestrijden van obesitas en/of overgewicht? Zet dit mensen aan het werk om gewicht te verliezen? Nee, natuurlijk niet en wij gaan je uitleggen waarom.

Wat is stigmatisering?

De term “stigmatisering” is niet voor iedereen meteen duidelijk. De term wordt als volgt uitgelegd [2]:

• Brandmerken

Als je iemand brandmerkt, dan raakt diegene de reputatie niet snel meer kwijt. Dat gebeurt ook veel met obesitas, omdat de vooroordelen zijn blijven hangen bij deze doelgroep.
Hier heb je nog een Engelse beschrijving van stigmatisering [3]:

The term ‘stigma’ describes physical characteristics or character traits that mark the bearer as having lower social value

Dit geeft aan dat je door stigmatisering iemand minder waarde geeft dan andere mensen in die maatschappij of samenleving. Je vindt diegene dus minder waard als persoon, terwijl je die persoon niet kent. Klopt dat wel
Deze stigmatisering hebben daarnaast een tegenovergesteld effect op de behandeling van obesitas en dat is gevaarlijk.

Welk gevaar heeft stigmatisering voor obesitas?

Je denkt dat een grove vooroordeel een persoon niet raakt, maar daar heb je het mis. In dit artikel geven ze bijvoorbeeld aan [3]:

Stigma can reduce the quality of care for patients with obesity despite the best intentions of healthcare providers to provide high-quality care.

Ook al hebben de professionele begeleiders de beste intentie om iemand met obesitas te helpen, het verlaagt alsnog de kwaliteit van begeleiding. Dit betekent dat als jij regelmatig een opmerking maakt naar mensen met obesitas, dat je obesitas in stand houdt. Je helpt de maatschappij niet verder met jouw opmerking.
Vervolgens heeft die stigmatisering nog een nadeel, want het heeft effect op de obese persoon zelf. Ze krijgen de volgende symptomen [1, 3]:

1. Walging van zichzelf
2. Boosheid
3. Verwijten van andere mensen
4. Afkeer van andere mensen (ontstaan van eenzaamheid?)

Dat zijn serieuze symptomen die ontstaan door stigmatisering en dat is zorgelijk. Dit gebeurt niet alleen in privé-omstandigheden, maar ook in de gezondheidszorg! Hier bleek dat 78% van de obese mensen minder respectvol werden behandeld [5]. Als je als gezondheidsprofessional niet iemand kunt helpen zonder stigmatisering, dan begrijp je het probleem niet goed genoeg.

Wat zijn nog meer gevaren van stigmatisering?

Je bent er nog niet! De volgende gevolgen zijn namelijk ook mogelijk [4, 5, 6]:

• Binge eating disorder (overeten in buien)
• Sporten (85% gaf aan dat jongeren met overgewicht werden gepest door leeftijdsgenoten tijdens sporten)
• Slecht lichaamsbeeld
• Minder kans op een baan met dezelfde kwaliteiten dan een dunner medemens
• Obese mensen verdienden bij de mannen 3% minder en bij de vrouwen 6% minder dan hun “gezonde” medemens
• Minder opleidingskansen vanwege docenten die stigmatiseren

Als je deze effecten allemaal leest, dan zie je dat de obese mensen vanuit alle kanten worden beschoten: een privé en professionele omgeving. Wanneer je naar de obesitascijfers kijkt, dan gaat het over steeds meer mensen in Nederland. Dat is zorgelijk en een reden om eens flink achter je oren te krabben als jij je schuldig maakt aan stigmatisering van deze doelgroep!

Wees welkom

Mocht je willen werken aan jezelf en je kampt met overgewichtsklachten, wees dan vrij om eens gratis contact op te zoeken met ons (via de knop onder de referenties). Wij willen een veilige en vertrouwde omgeving voor jou, waarin geen stigmatisering plaatsvindt.

Referenties

1. Johnstone, G. & Grant, S.L. (2019) Weight stigmatisation in antiobesity campaigns: the role of images. Journal of Australia
2. Encyclo.nl (n.b.) artikel “Stigmatisering” gevonden op 3 oktober 2019 via: https://www.encyclo.nl/begrip/stigmatiseren
3. Phelan, S.M., Burgess, D.J., Yeazel, M.W., Hellerstedt, W.L., Griffin, J.M. & van Ryn, M. (2015) Impact of weight bias and stigma on quality of care and outcomes for patients with obesity. Obesity reviews
4. Puhl, R. & Suh, Y. (2015) Health Consequences of Weight Stigma: Implicationsfor Obesity Prevention and Treatment.Current Obesity Reports
5. Latner, J.D.& Stefano, E.C. (2016) Obesity Stigmatization and the Importance of the Research of A.J. Stunkard. Current Obesity Reports
6. Puhl, R.M. (2015) Weight discrimination and bullying. Best Practice & Research Clinical
   Endocrinology & Metabolism