Elke keer maar weer heeft iedereen het over “gezond eten”. Hiermee bedoelen diezelfde mensen het over producten die vanuit de natuur komen, eiwitrijk zijn, complexe koolhydraten of veel vezels bevatten. Zelfs durven ze nu gematigd vet erbij te benoemen – gelukkig!
Bestaat gezond eten eigenlijk wel?
Nee. “Ja, maar….” – nee!
Hoe moeten wij dan het onderscheid aangeven?
Helaas plaatsen wij mensen graag onderwerpen in hokjes, omdat het dan te begrijpen valt. Voeding is namelijk een complex onderwerp welke je niet in een cursus van 3 dagen leert. Het is veel ermee werken en veel lezen omtrent diepgaande informatie.
Zelfs bij mijn Body2Reset programma van 12 weken leren ze alleen de basis en soms wat diepgaandere theorieën.
Om de “hokjes-plaatsers” tegemoet te komen heb ik een beter voorstel voor “gezonde voeding”, namelijk:
[list type=”check”]
- Voedzame voeding
- Minder voedzame voeding
[/list]
Dit onderscheid zorgt ervoor dat wij de hoeveelheid inname van een voedingsmiddel gaan bekijken. Laat dat nu net belangrijker zijn dan koolhydraten, suikers (is ook een koolhydraat) of vet.
De voedzaamheid wordt gecontroleerd door de volgende aspecten:
[list type=”check”]
- Hoeveelheid vezels
- Hoeveelheid complexe koolhydraten (zetmeel)
- Hoeveelheid eiwit (dierlijk/plantaardig)
- Hoeveel meervoudige en enkelvoudige verzadigde vetten
- Aanwezigheid van micronutriënten (vitaminen en mineralen)
- Aanwezigheid stoffen die minder directe impact hebben op het lichaam (anti-oxidanten bijv.)
[/list]
Dus tafelsuiker heeft alleen veel koolhydraten in de vorm van disachariden. Of te wel: snel opneembare koolhydraten (suiker). Dus de voedzaamheid van tafelsuiker is erg laag.
Nu zetten wij honing er tegenover. Honing is een misplaatst product die veel mensen omhoog zetten, omdat het “natuurlijk” is. Helaas houdt diezelfde natuur je voor de gek. Jouw lichaam ziet namelijk alleen de verhoudingen van glucose (lichaam’s eigen stof) en fructose (fruitsuiker) binnenkomen. Er zit geen geheime tunnel in jouw maag die honing op een voetstuk plaatst. Wij denken in producten, terwijl jouw lichaam denkt in voedingsstoffen.
WEL is de voedzaamheid van honing beter ten opzichte van tafelsuiker. Waarom? In honing zit bijvoorbeeld: vitamine C, vitamine B6, kalium, calcium, magnesium, zink, enzovoort. Dat heeft tafelsuiker weer niet. Echter wanneer jij voldoende fruit en groenten eet, dan kan je net zo goed tafelsuiker in je cake gooien wanneer je deze wil bakken.
Zo kan je dus meerdere voedingsmiddelen met elkaar gaan vergelijken op basis van voedzaamheid. Dan kom je tot de conclusie dat een bepaalde verhouding gehanteerd wordt, want wat is precies dan je doelstelling?
[list type=”check”]
- Afvallen/afslanken? –> energiebalans is belangrijkste
- Meer spiermassa? –> energiebalans met verhoogd eiwitgehalte per dag
- Gezond eetgedrag? –> Alles in mate eten, maar liever met voedzame voedingsmiddelen
[/list]
Gezondheidspraatjes
Als je in 2016 nog gelooft dat bepaalde producten je sneller laat afslanken, dan loop je helaas achter! Natuurlijk vertellen verkopers jou dat hun product het beste is om je te laten afslanken. Doet een verkoper van een energiemaatschappij niet precies hetzelfde? Nobody cares about you, maar ik wel. Daarom wil ik je ook graag dit verhaal vertellen.
Waar kunnen wij “gezond” wel gebruiken?
Een hele goede vraag, want dat kan op één plek wel! Ik en meerdere collega’s van mij noemen het “ongezond” of “gezond” eetgedrag. Dit onderscheid wordt bepaald door het volgende:
[list type=”check”]
- Ongezond eetgedrag = wanneer je regelmatig overmatig eet in de week (meer kcal dan dat je nodig hebt)
- Gezond eetgedrag = wanneer je eet/drinkt aan kcal wat je nodig hebt voor je lichaam
[/list]
Dit onderscheid is niet sexy, omdat het vaag is. Dus probeer ik het wat makkelijker te maken voor je. Ongezond eetgedrag is bijvoorbeeld NIET wanneer je één keer gaat barbecueën met de familie en je daar wat meer eet/drinkt. Wel is het ongezond eetgedrag te noemen wanneer je elke week 2 a 3 keer barbecuet en volpropt met teveel energie (kcal), welke je eigenlijk niet eens gebruikt voor bijvoorbeeld beweging.
Daartegenover is gezond eetgedrag als je eet/drinkt wat je lichaam aan energie (kcal) nodig hebt en niet meer of minder. Denk aan de volgende situatie:
Dag 1 t/m 3 eet je 500 kcal teveel
Dag 4 t/m 7 eet je 500 kcal te weinig
Of te wel: je blijft op je gewicht. Dat wordt gezien als gezond eetgedrag.
Verder moet ik wel zeggen dat de aanwezigheid van veel vitaminen en mineralen in een voedingspatroon zeer gewenst is en ook onder gezond eetgedrag wordt verstaan. Dat krijg je dus met veel voedzame middelen, zoals fruit en groenten.
Dus de mate van een voedingsmiddel bepaalt of jij gezond eetgedrag hebt of niet. Echter kan je dit ook op kleiner niveau bekijken, zoals dagelijks. Dan is een bak chocolade kruidnoten (250 gram) niet echt gezond eetgedrag, terwijl een klein handje (20-30 gram) geen probleem vormt (gezond eetgedrag).
Natuurlijk is 250 gram groente voedzamer dan een handjevol chocolade kruidnoten! Denk ook aan de volume (grootte) van de voeding van 250 gram groente (12-15 stronkjes) en bijvoorbeeld die kruidnoten (8-12 stuks).
Conclusie: alles in mate is GEZOND EETGEDRAG
Leuk en aardig, maar wat is “mate”?
Tja, dat is in verhoudingen gaan kijken. Wanneer je lang en gespierd bent, dan kan je lichaam meer kcal hebben. Dus een uitschieter is minder erg dan voor iemand die klein en niet gespierd is.
Daaropvolgend moet ik wel zeggen dat een bakje chips (40-50 gr.) veel meer in mate is dan bijvoorbeeld meteen de hele zak (200 gr.). Maakt dan niet uit of je groot of klein bent.
Dus de volgende keer als je iets lekkers haalt, eet dan niet meteen het hele product op. Bekijk het product en eet een (klein) deel er van op. Het grootte van het deel wordt bepaald door de hoeveelheid kcal en voedingsstoffen.
Zo is 250 gram magere kwark prima in een maaltijd, maar is 1000 gr. magere kwark (2 bakjes) meteen weer teveel. Geluk met magere kwark is dat het weinig kcal bevat en je dan 500 kcal binnenkrijgt met 1000 gr. magere kwark (dus het “cheat-moment” is minder erg). Dat is met chocolade kruidnoten toch even wat anders. Of je neemt een handjevol kruidnoten (20 gr.) en hebt ongeveer 100 kcal tegenover 500 (2 zakken van 250 gr.) gram chocolade kruidnoten welke 2500 kcal + bevatten. Niet dat je 500 gram chocolade kruidnoten zo weg eet, maar het laat goed het verschil zien tussen een oeps-momentje…
Psychologie en eetgedrag
Ook moeten wij het mentale aspect niet vergeten wat bij voedingsmiddelen komt kijken. Zo zijn de “overdreven” gezondheidstrutjes/klojo’s (no harm intended) ook niet met gezond eetgedrag bezig. Ze doen alsof voedzame middelen heilig zijn ten opzichte van minder voedzame voedingsmiddelen. Daarmee geef je een signaal af dat er daadwerkelijk een verschil is voor bijvoorbeeld het doel: afslanken. Je komt dan van een koude kermis thuis….
Bovendien is het ook ongezond eetgedrag te noemen wanneer je niet eens rekening houdt met wat je in je mond stopt. Niemand zegt dat je alles er van moet weten, maar een beetje kennis is toch wel gewenst. Weinig kennis leidt tot ongezond eetgedrag, omdat het verschil tussen cola, cola light en water je dan niet duidelijk is. Vervolgens klagen dat het lichaamsgewicht maar blijft stijgen. Dat is hetzelfde als wanneer je jezelf bewust fysiek bezeerd en dan afvraagt waardoor het komt.
Daaropvolgend moeten wij niet vergeten wat voor impact alle informatiebronnen op ons eetpatroon hebben. Je leest tegenwoordig zoveel, dat (obese) mensen veel meer ongezond eetgedrag vertonen. Denk aan: te weinig kcal, geen kennis omtrent voeding, geloven sprookjes van diëten, enzovoort. Uit paniek worden er drastische maatregelen genomen, zoals: gastric bypass of maagverkleining.
Even in context
Sinds kort is er een artikel online geplaatst over junkfood voor kinderen die in ziekenhuizen liggen. Daarin geeft J. Zwaan een weergave dat kinderen, die in ziekenhuizen liggen, beter junkfood kunnen eten om aan te sterken, omdat er nu serieuze ondervoeding heerst bij deze doelgroep. Hier even het artikel:
http://app.mailerlite.com/e0d7k2
Als je dan mijn verhaal leest en vervolgens dit artikel, dan snap je ook de strekking van dit verhaal. Waarom ondervoeding laten heersen, terwijl in snickers bijvoorbeeld best wat voedzame voedingsstoffen zitten? Beter dat een kind zich aansterkt door hoger in de energiebalans te zitten, dan dat het kind helemaal verzwakt door weinig voeding.
In deze situatie geldt dus dat de kinderen ongezond eetgedrag vertonen en daardoor veel lichaamsgewicht kwijtraken. Dit is op te lossen door meer te gaan eten, maar eetlust kan verdwijnen door minder beweging en bepaalde medicatie. Waarom dus niet oplossen door iets te geven wat kinderen graag lusten en nog energierijk is ook? Dan wordt ongezond eetgedrag naar gezonder eetgedrag, want het lichaam krijgt tenminste WAT voedingsstoffen binnen om nieuwe cellen aan te maken.
Iedereen denkt nu in de situatie van gezondheid, maar niemand weet precies wat “gezond” inhoudt. Wij eten gevarieerd, omdat wij niet beter weten.
Body2Reset
Hopelijk heb ik het zo wat duidelijk gemaakt, maar heb je ook de kans om dit mee te krijgen bij mijn Body2Reset programma.